Tavşanları tanımaya başlamak için önce ait oldukları familyayı inceleyerek işe başlayabiliriz. Tavşanları tanımaya başladıkça sizi şaşırtacak çok bilgi öğreneceksiniz ancak bunun ilki tavşanların bilinenin aksine "kemirgen" ailesine mensup olmayışları olacak kuşkusuz. Tavşanlar, Lagomorph (Tavşangiller) ailesine mensupturlar. Kemirgenler kadar çok kemiriyor olsalar bile (belki de aslında "kemirgen" ismi onlara verilmeliydi :-))



Biyolojik olarak kemirgenlerden farklıdırlar. Dış görünüşten başlayacak olursak, kemirgenlerden farklı olarak uzun güzel tüyleri, kocaman kulakları vardır. Gözler iki yandadır ve neredeyse 360 derece görüşler alanına sahiptir. Kulak ve ayaklarının üzerinde tüyler vardır. Boyunlarını kemirgenlerin çevirebildiklerinden çok daha geriye çevirebilirler. Tavşangilleri kemirgenlerden ayıran bir özellik daha iki set dişlerinin olmasıdır.















Kemirgen -Tavşangil ayırımını yaptıktan sonra biraz da tavşangilleri inceleyelim:

Lagomorph ailesinin üyeleri tavşanlar (evcil tavşan), yabani tavşanlar ve pikalardır. Bu sayfada anlatılan "tavşanlar", petshoplarda satılan, hatta ormanlarda bile rasgeldiğimiz ve hep bahsi geçen hayvan "evcil tavşandır", fakat "evcil" sözcüğü sizi yanıltmasın. Dediğim gibi, ormanlarda yaşayan tavşanlar da "evcil"dir. Yabancı dillerde bu iki farklı tür farklı isimlerle anılırken (İngilizce rabbit-hare, Almanca Kaninchen-Hase) Türkçe de iki tür de kısaca bilinen şekliyle "tavşan" diye isimlendirilmiş. Dış görüş olarak ikisini ayırmak kolay değil fakat yaşayış olarak gerçekten iki farklı tür oldukları aşikar.



Yabani tavşan (İngilizce "hare") bizim tanıdığımız tavşana (rabbit) benzese de yaşayış ve tip olarak onladan farklılık gösteren bir canlıdır. Yabani tavşan daha iridir ve mükemmel bir koşucudur. Normal tavşan saklanarak korunurken, yabani tavşan koşup kaçarak hayatını südürür. Bu felsefe doğurganlıklarına bile yansır. Normal tavşanın yavruları tüysüz ve gözleri kapalı doğarken yabani tavşanların yavruları tüylü, gözleri açık ve 1 gün içerisinde ayağa kalkacak şekilde doğarlar. Yabani tavşan, normal tavşan gibi yeraltında yuva yapmak zorunda kalmaz.




Pika´lar ise dağlık bölgede yaşadıkları için dağ taşanı veya "ıslık çalan tavşan" olarak adlandırılmışlar. Pikalar çok yüksel dağlık kesimlerde yaşayabilirler ve kayaları kendilerine korunak olarak kullanırlar. Kulakları da -çok üzgünüm ama- miniciktir.

Tavşanlar hakkında kısa bilgiler:

>>- Tavşanlar crepuscular canlılardır, yani en aktif oldukları süre günbatımı ve gündoğumu arasındaki ışıksız zamandır.

>>Kesinlikle otoburdurlar, yeşillik ve ot ile beslenirler

>>Tavşanlar "kemirgen" ailesine değil, "tavşangiller" (Leporidae) ailesine aittirler ve genetik olarak atlarla akrabalıkları vardır

>>Yaşam zamanları 4-9 yıl arasında değişir.

>>Büyük şehirlerimizde alınan yavru tavşanların ancak %20'si hayatta kalabilmektedir

>>Kısırlaştırılabilirler.





>>Sürekli evde olan tavşanlara kuduz aşısı yapılmasına gerek yoktur. Ancak insanlar ile aynı yerde yaşayan tavşanların iç ve dış parazitlere karşı koruma ilaçlamalarının yapılması gerekmektedir

>>Kulaklarından tutularak kaldırılmazlar!

>>Tavşanlar sosyal hayvanlardır ve yalnız kalırlarsa depresyona girebilirler.

>>İnsanların etrafında olmayı çok severler ama genellikle kucağa alınmaktan hoşlanmazlar.

>>Doğal olarak temiz hayvanlar olan tavşanlar kesinlikle tuvalet eğitimi alabilirler

>>Tavşanların ses telleri olsa bile pek ses ile iletişim kurmazlar. Hoşnutsuzluk sonucu homurdanabilirler, korktuklarında ve canları acıdıklarında tiz bir ses çıkarırlar, yetişkin dişiler çiftleşme isteği olduğu zamanlarda gurk gurk diye bir ses çıkartırlar.

>>Tavşanlar kendilerini çok fazla sesli ifade edemeseler bile ne hissettiklerini çok güzel anlatabilirler

>>Çok hassas yapıları olan hayvanlardır ve doğru tutulmazsa ve çok yüksekten bırakılırlarsa bel kemikleri veya ayakları kolayca kırılabilir.

>>Tavşanların su içmedikleri ve ihtiyaçları olan suyu sebzelerden aldıkları bilgisi kesinlikle yanlıştır. Tavşanlara her gün taze içme suyu verilmelidir

>>Yaklaşık 50ye yakın değişik farklı tavşan türü bulunmaktadır.

>>Bebek tavşanlar gözleri kapalı ve tüysüz doğarlar. Bir süre yer altındaki yuvalarında annelerinin kendi tülerinden yaptığı minik yatakta yaşarlar.

>>Yeni doğmuş bir tavşana bir yabancı dokunmuşsa elinin kokusu bebeğin üzerine siner ve anne tavşan o bebeği evlatlıktan reddeder.

>>Tavşanlar korkunç bir üreme hızına sahiptir ve bu yüzden Avustralyada milli felaket haline gelmişlerdi

>>Yine Avustralya´nın Queensland bölgesinde evcil hayvan olarak tavşan beslemek kesinlikle yasaktır ve çok yüksek para cezası vardır.

>>Tavşanlar diğer hayvanlar ile beraber yaşayabilirler, ancak köpek ve kediler konusunda sahibin ikisini çok iyi gözlemlemesi ve fazla yalnız bırakmaması gerekir ve risklidir.

>>Tavşanların en iyi anlaştıkları diğer hayvanlar deniz domuzları (guinea pigs) olarak bilinse de en son yapılan bir araştırmaya göre beraber bakılan guinea pig ve tavşanların davranışlar gözlenmiş ve birbirlerinden rahatsız oldukları tespit edilmiştir.